123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748495051525354555657585960616263646566676869707172737475767778798081828384858687888990919293949596979899100101102103104105106107108109110111112113114115116117118119120121122123124125126127128129130131132133134135136137138139140141142143144145146147148149150151152153154155156157158159160161162163164165166167168169170171172173174175176177178179180181182183184185186187188189190191192193194195196197198199200201202203204205206207208209210211212213214215216217218219220221222223224225226227228229230231232233234235236237238239240241242243244245246247248249250251252253254255256257258259260261262263264265266267268269270271272273274275276277278279280281282283284285286287288289290291292293294295296297298299300301302303304305306307308309310311312313314315316317318319320321322323324325326327328329330331332333334335336337338339340341342343344345346347348349350351352353354355356357358359360361362363364365366367368369370371372373374375376377378379380381382383384385386387388389390391392393394395396397398399400401402403404405406407408409410411412413414415416417418419420421422423424425426427428429430431432433434435436437438439440441442443444445446447448449450451452453454455456457458459460461462463464465466467468469470471472473474475476477478479480481482483484485486487488489490491492493494495496497498499500501502503504505506507508509510511512513514515516517518519520 |
- /*
- * Copyright (c) 2021, Liav A. <liavalb@hotmail.co.il>
- *
- * SPDX-License-Identifier: BSD-2-Clause
- */
- #include <Kernel/Arch/CPU.h>
- #include <Kernel/Arch/Delay.h>
- #include <Kernel/Devices/Storage/ATA/ATADiskDevice.h>
- #include <Kernel/Devices/Storage/ATA/ATAPort.h>
- #include <Kernel/Devices/Storage/ATA/Definitions.h>
- #include <Kernel/Tasks/WorkQueue.h>
- namespace Kernel {
- class ATAPortInterruptDisabler {
- public:
- ATAPortInterruptDisabler(ATAPort& port)
- : m_port(port)
- {
- (void)port.disable_interrupts();
- }
- ~ATAPortInterruptDisabler()
- {
- (void)m_port->enable_interrupts();
- }
- private:
- LockRefPtr<ATAPort> m_port;
- };
- class ATAPortInterruptCleaner {
- public:
- ATAPortInterruptCleaner(ATAPort& port)
- : m_port(port)
- {
- }
- ~ATAPortInterruptCleaner()
- {
- (void)m_port->force_clear_interrupts();
- }
- private:
- LockRefPtr<ATAPort> m_port;
- };
- void ATAPort::fix_name_string_in_identify_device_block()
- {
- VERIFY(m_lock.is_locked());
- auto* wbuf = (u16*)m_ata_identify_data_buffer->data();
- auto* bbuf = m_ata_identify_data_buffer->data() + 27 * 2;
- for (size_t word_index = 27; word_index < 47; word_index++) {
- u16 data = wbuf[word_index];
- *(bbuf++) = MSB(data);
- *(bbuf++) = LSB(data);
- }
- }
- ErrorOr<void> ATAPort::detect_connected_devices()
- {
- MutexLocker locker(m_lock);
- for (size_t device_index = 0; device_index < max_possible_devices_connected(); device_index++) {
- TRY(device_select(device_index));
- auto device_presence = TRY(detect_presence_on_selected_device());
- if (!device_presence)
- continue;
- TaskFile identify_taskfile;
- memset(&identify_taskfile, 0, sizeof(TaskFile));
- identify_taskfile.command = ATA_CMD_IDENTIFY;
- auto buffer = UserOrKernelBuffer::for_kernel_buffer(m_ata_identify_data_buffer->data());
- {
- auto result = execute_polled_command(TransactionDirection::Read, LBAMode::None, identify_taskfile, buffer, 0, 256, 100, 100);
- if (result.is_error()) {
- continue;
- }
- }
- ATAIdentifyBlock volatile& identify_block = (ATAIdentifyBlock volatile&)(*m_ata_identify_data_buffer->data());
- u16 capabilities = identify_block.capabilities[0];
- StringView device_name = StringView((char const*)const_cast<u16*>(identify_block.model_number), 40);
- fix_name_string_in_identify_device_block();
- u64 max_addressable_block = identify_block.max_28_bit_addressable_logical_sector;
- dbgln("ATAPort: device found: Name={}, Capacity={}, Capabilities={:#04x}", device_name.trim_whitespace(), max_addressable_block * 512, capabilities);
- // If the drive is so old that it doesn't support LBA, ignore it.
- if (!(capabilities & ATA_CAP_LBA)) {
- dbgln("ATAPort: device found but without LBA support (what kind of dinosaur we see here?)");
- continue;
- }
- // if we support 48-bit LBA, use that value instead.
- if (identify_block.commands_and_feature_sets_supported[1] & (1 << 10))
- max_addressable_block = identify_block.user_addressable_logical_sectors_count;
- // FIXME: Don't assume all drives will have logical sector size of 512 bytes.
- ATADevice::Address address = { m_port_index, static_cast<u8>(device_index) };
- m_ata_devices.append(ATADiskDevice::create(m_parent_ata_controller, address, capabilities, 512, max_addressable_block));
- }
- return {};
- }
- LockRefPtr<StorageDevice> ATAPort::connected_device(size_t device_index) const
- {
- MutexLocker locker(m_lock);
- if (m_ata_devices.size() > device_index)
- return m_ata_devices[device_index];
- return {};
- }
- ErrorOr<void> ATAPort::start_request(ATADevice const& associated_device, AsyncBlockDeviceRequest& request)
- {
- MutexLocker locker(m_lock);
- VERIFY(m_current_request.is_null());
- VERIFY(pio_capable() || dma_capable());
- dbgln_if(ATA_DEBUG, "ATAPort::start_request");
- m_current_request = request;
- m_current_request_block_index = 0;
- m_current_request_flushing_cache = false;
- if (dma_capable()) {
- TRY(prepare_and_initiate_dma_transaction(associated_device));
- return {};
- }
- TRY(prepare_and_initiate_pio_transaction(associated_device));
- return {};
- }
- void ATAPort::complete_pio_transaction(AsyncDeviceRequest::RequestResult result)
- {
- VERIFY(m_current_request);
- // Now schedule reading back the buffer as soon as we leave the irq handler.
- // This is important so that we can safely write the buffer back,
- // which could cause page faults. Note that this may be called immediately
- // before Processor::deferred_call_queue returns!
- auto work_item_creation_result = g_io_work->try_queue([this, result]() {
- dbgln_if(ATA_DEBUG, "ATAPort::complete_pio_transaction result: {}", (int)result);
- MutexLocker locker(m_lock);
- VERIFY(m_current_request);
- auto current_request = m_current_request;
- m_current_request.clear();
- current_request->complete(result);
- });
- if (work_item_creation_result.is_error()) {
- auto current_request = m_current_request;
- m_current_request.clear();
- current_request->complete(AsyncDeviceRequest::OutOfMemory);
- }
- }
- void ATAPort::complete_dma_transaction(AsyncDeviceRequest::RequestResult result)
- {
- // NOTE: this may be called from the interrupt handler!
- VERIFY(m_current_request);
- VERIFY(m_lock.is_locked());
- // Now schedule reading back the buffer as soon as we leave the irq handler.
- // This is important so that we can safely write the buffer back,
- // which could cause page faults. Note that this may be called immediately
- // before Processor::deferred_call_queue returns!
- auto work_item_creation_result = g_io_work->try_queue([this, result]() {
- dbgln_if(ATA_DEBUG, "ATAPort::complete_dma_transaction result: {}", (int)result);
- MutexLocker locker(m_lock);
- if (!m_current_request)
- return;
- auto current_request = m_current_request;
- m_current_request.clear();
- if (result == AsyncDeviceRequest::Success) {
- {
- auto result = force_busmastering_status_clean();
- if (result.is_error()) {
- locker.unlock();
- current_request->complete(AsyncDeviceRequest::Failure);
- return;
- }
- }
- if (current_request->request_type() == AsyncBlockDeviceRequest::Read) {
- if (auto result = current_request->write_to_buffer(current_request->buffer(), m_dma_buffer_region->vaddr().as_ptr(), 512 * current_request->block_count()); result.is_error()) {
- locker.unlock();
- current_request->complete(AsyncDeviceRequest::MemoryFault);
- return;
- }
- }
- }
- locker.unlock();
- current_request->complete(result);
- });
- if (work_item_creation_result.is_error()) {
- auto current_request = m_current_request;
- m_current_request.clear();
- current_request->complete(AsyncDeviceRequest::OutOfMemory);
- }
- }
- static void print_ata_status(u8 status)
- {
- dbgln("ATAPort: print_status: DRQ={} BSY={}, DRDY={}, DSC={}, DF={}, CORR={}, IDX={}, ERR={}",
- (status & ATA_SR_DRQ) != 0,
- (status & ATA_SR_BSY) != 0,
- (status & ATA_SR_DRDY) != 0,
- (status & ATA_SR_DSC) != 0,
- (status & ATA_SR_DF) != 0,
- (status & ATA_SR_CORR) != 0,
- (status & ATA_SR_IDX) != 0,
- (status & ATA_SR_ERR) != 0);
- }
- static void try_disambiguate_ata_error(u8 error)
- {
- dbgln("ATAPort: Error cause:");
- switch (error) {
- case ATA_ER_BBK:
- dbgln("ATAPort: - Bad block");
- break;
- case ATA_ER_UNC:
- dbgln("ATAPort: - Uncorrectable data");
- break;
- case ATA_ER_MC:
- dbgln("ATAPort: - Media changed");
- break;
- case ATA_ER_IDNF:
- dbgln("ATAPort: - ID mark not found");
- break;
- case ATA_ER_MCR:
- dbgln("ATAPort: - Media change request");
- break;
- case ATA_ER_ABRT:
- dbgln("ATAPort: - Command aborted");
- break;
- case ATA_ER_TK0NF:
- dbgln("ATAPort: - Track 0 not found");
- break;
- case ATA_ER_AMNF:
- dbgln("ATAPort: - No address mark");
- break;
- default:
- dbgln("ATAPort: - No one knows");
- break;
- }
- }
- ErrorOr<bool> ATAPort::handle_interrupt_after_dma_transaction()
- {
- if (!dma_capable())
- return false;
- u8 bstatus = TRY(busmastering_status());
- if (!(bstatus & 0x4)) {
- // interrupt not from this device, ignore
- dbgln_if(ATA_DEBUG, "ATAPort: ignore interrupt");
- return false;
- }
- auto work_item_creation_result = g_ata_work->try_queue([this]() -> void {
- MutexLocker locker(m_lock);
- u8 status = task_file_status().release_value();
- m_entropy_source.add_random_event(status);
- // clear bus master interrupt status
- {
- auto result = force_busmastering_status_clean();
- if (result.is_error()) {
- complete_dma_transaction(AsyncDeviceRequest::Failure);
- return;
- }
- }
- SpinlockLocker lock(m_hard_lock);
- dbgln_if(ATA_DEBUG, "ATAPort: interrupt: DRQ={}, BSY={}, DRDY={}",
- (status & ATA_SR_DRQ) != 0,
- (status & ATA_SR_BSY) != 0,
- (status & ATA_SR_DRDY) != 0);
- if (!m_current_request) {
- dbgln("ATAPort: IRQ but no pending request!");
- return;
- }
- if (status & ATA_SR_ERR) {
- print_ata_status(status);
- auto device_error = task_file_error().release_value();
- dbgln("ATAPort: Error {:#02x}!", (u8)device_error);
- try_disambiguate_ata_error(device_error);
- complete_dma_transaction(AsyncDeviceRequest::Failure);
- return;
- }
- complete_dma_transaction(AsyncDeviceRequest::Success);
- return;
- });
- if (work_item_creation_result.is_error()) {
- auto current_request = m_current_request;
- m_current_request.clear();
- current_request->complete(AsyncDeviceRequest::OutOfMemory);
- return Error::from_errno(ENOMEM);
- }
- return true;
- }
- ErrorOr<void> ATAPort::prepare_and_initiate_dma_transaction(ATADevice const& associated_device)
- {
- VERIFY(m_lock.is_locked());
- VERIFY(!m_current_request.is_null());
- VERIFY(m_current_request->block_count() <= 256);
- // Note: We might be called here from an interrupt handler (like the page fault handler), so queue a read afterwards.
- auto work_item_creation_result = g_ata_work->try_queue([this, &associated_device]() -> void {
- MutexLocker locker(m_lock);
- dbgln_if(ATA_DEBUG, "ATAPort::prepare_and_initiate_dma_transaction ({} x {})", m_current_request->block_index(), m_current_request->block_count());
- VERIFY(!m_current_request.is_null());
- VERIFY(m_current_request->block_count() <= 256);
- {
- auto result = device_select(associated_device.ata_address().subport);
- if (result.is_error()) {
- complete_dma_transaction(AsyncDeviceRequest::Failure);
- return;
- }
- }
- if (m_current_request->request_type() == AsyncBlockDeviceRequest::RequestType::Write) {
- if (auto result = m_current_request->read_from_buffer(m_current_request->buffer(), m_dma_buffer_region->vaddr().as_ptr(), 512 * m_current_request->block_count()); result.is_error()) {
- complete_dma_transaction(AsyncDeviceRequest::MemoryFault);
- return;
- }
- }
- prdt().offset = m_dma_buffer_page->paddr().get();
- prdt().size = 512 * m_current_request->block_count();
- VERIFY(prdt().size <= PAGE_SIZE);
- SpinlockLocker hard_lock_locker(m_hard_lock);
- {
- auto result = stop_busmastering();
- if (result.is_error()) {
- complete_dma_transaction(AsyncDeviceRequest::Failure);
- return;
- }
- }
- if (m_current_request->request_type() == AsyncBlockDeviceRequest::RequestType::Write) {
- auto result = prepare_transaction_with_busmastering(TransactionDirection::Write, m_prdt_page->paddr());
- if (result.is_error()) {
- complete_dma_transaction(AsyncDeviceRequest::Failure);
- return;
- }
- } else {
- auto result = prepare_transaction_with_busmastering(TransactionDirection::Read, m_prdt_page->paddr());
- if (result.is_error()) {
- complete_dma_transaction(AsyncDeviceRequest::Failure);
- return;
- }
- }
- TaskFile taskfile;
- LBAMode lba_mode = LBAMode::TwentyEightBit;
- auto lba = m_current_request->block_index();
- if ((lba + m_current_request->block_count()) >= 0x10000000) {
- lba_mode = LBAMode::FortyEightBit;
- }
- memset(&taskfile, 0, sizeof(TaskFile));
- taskfile.lba_low[0] = (lba & 0x000000FF) >> 0;
- taskfile.lba_low[1] = (lba & 0x0000FF00) >> 8;
- taskfile.lba_low[2] = (lba & 0x00FF0000) >> 16;
- taskfile.lba_high[0] = (lba & 0xFF000000) >> 24;
- taskfile.lba_high[1] = (lba & 0xFF00000000ull) >> 32;
- taskfile.lba_high[2] = (lba & 0xFF0000000000ull) >> 40;
- taskfile.count = m_current_request->block_count();
- if (lba_mode == LBAMode::TwentyEightBit)
- taskfile.command = m_current_request->request_type() == AsyncBlockDeviceRequest::RequestType::Write ? ATA_CMD_WRITE_DMA : ATA_CMD_READ_DMA;
- else
- taskfile.command = m_current_request->request_type() == AsyncBlockDeviceRequest::RequestType::Write ? ATA_CMD_WRITE_DMA_EXT : ATA_CMD_READ_DMA_EXT;
- {
- auto result = load_taskfile_into_registers(taskfile, lba_mode, 1000);
- if (result.is_error()) {
- complete_dma_transaction(AsyncDeviceRequest::Failure);
- return;
- }
- }
- if (m_current_request->request_type() == AsyncBlockDeviceRequest::RequestType::Write) {
- auto result = start_busmastering(TransactionDirection::Write);
- if (result.is_error()) {
- complete_dma_transaction(AsyncDeviceRequest::Failure);
- return;
- }
- }
- else {
- auto result = start_busmastering(TransactionDirection::Read);
- if (result.is_error()) {
- complete_dma_transaction(AsyncDeviceRequest::Failure);
- return;
- }
- }
- });
- if (work_item_creation_result.is_error()) {
- auto current_request = m_current_request;
- m_current_request.clear();
- current_request->complete(AsyncDeviceRequest::OutOfMemory);
- return Error::from_errno(ENOMEM);
- }
- return {};
- }
- ErrorOr<void> ATAPort::prepare_and_initiate_pio_transaction(ATADevice const& associated_device)
- {
- VERIFY(m_lock.is_locked());
- VERIFY(!m_current_request.is_null());
- VERIFY(m_current_request->block_count() <= 256);
- dbgln_if(ATA_DEBUG, "ATAPort::prepare_and_initiate_pio_transaction ({} x {})", m_current_request->block_index(), m_current_request->block_count());
- // Note: We might be called here from an interrupt handler (like the page fault handler), so queue a read afterwards.
- auto work_item_creation_result = g_ata_work->try_queue([this, &associated_device]() -> void {
- MutexLocker locker(m_lock);
- {
- auto result = device_select(associated_device.ata_address().subport);
- if (result.is_error()) {
- complete_pio_transaction(AsyncDeviceRequest::Failure);
- return;
- }
- }
- for (size_t block_index = 0; block_index < m_current_request->block_count(); block_index++) {
- TaskFile taskfile;
- LBAMode lba_mode = LBAMode::TwentyEightBit;
- auto lba = m_current_request->block_index() + block_index;
- if (lba >= 0x10000000) {
- lba_mode = LBAMode::FortyEightBit;
- }
- memset(&taskfile, 0, sizeof(TaskFile));
- taskfile.lba_low[0] = (lba & 0x000000FF) >> 0;
- taskfile.lba_low[1] = (lba & 0x0000FF00) >> 8;
- taskfile.lba_low[2] = (lba & 0x00FF0000) >> 16;
- taskfile.lba_high[0] = (lba & 0xFF000000) >> 24;
- taskfile.lba_high[1] = (lba & 0xFF00000000ull) >> 32;
- taskfile.lba_high[2] = (lba & 0xFF0000000000ull) >> 40;
- taskfile.count = 1;
- if (lba_mode == LBAMode::TwentyEightBit)
- taskfile.command = m_current_request->request_type() == AsyncBlockDeviceRequest::RequestType::Write ? ATA_CMD_WRITE_PIO : ATA_CMD_READ_PIO;
- else
- taskfile.command = m_current_request->request_type() == AsyncBlockDeviceRequest::RequestType::Write ? ATA_CMD_WRITE_PIO_EXT : ATA_CMD_READ_PIO_EXT;
- if (m_current_request->request_type() == AsyncBlockDeviceRequest::RequestType::Read) {
- auto result = execute_polled_command(TransactionDirection::Read, lba_mode, taskfile, m_current_request->buffer(), block_index, 256, 100, 100);
- if (result.is_error()) {
- complete_pio_transaction(AsyncDeviceRequest::Failure);
- return;
- }
- } else {
- auto result = execute_polled_command(TransactionDirection::Write, lba_mode, taskfile, m_current_request->buffer(), block_index, 256, 100, 100);
- if (result.is_error()) {
- complete_pio_transaction(AsyncDeviceRequest::Failure);
- return;
- }
- }
- }
- complete_pio_transaction(AsyncDeviceRequest::Success);
- });
- if (work_item_creation_result.is_error()) {
- auto current_request = m_current_request;
- m_current_request.clear();
- current_request->complete(AsyncDeviceRequest::OutOfMemory);
- return Error::from_errno(ENOMEM);
- }
- return {};
- }
- ErrorOr<void> ATAPort::execute_polled_command(TransactionDirection direction, LBAMode lba_mode, TaskFile const& taskfile, UserOrKernelBuffer& buffer, size_t block_offset, size_t words_count, size_t preparation_timeout_in_milliseconds, size_t completion_timeout_in_milliseconds)
- {
- // Disable interrupts temporarily, just in case we have that enabled,
- // remember the value to re-enable (and clean) later if needed.
- ATAPortInterruptDisabler disabler(*this);
- ATAPortInterruptCleaner cleaner(*this);
- MutexLocker locker(m_lock);
- {
- SpinlockLocker hard_locker(m_hard_lock);
- // Wait for device to be not busy or timeout
- TRY(wait_if_busy_until_timeout(preparation_timeout_in_milliseconds));
- // Send command, wait for result or timeout
- TRY(load_taskfile_into_registers(taskfile, lba_mode, preparation_timeout_in_milliseconds));
- size_t milliseconds_elapsed = 0;
- for (;;) {
- if (milliseconds_elapsed > completion_timeout_in_milliseconds)
- break;
- u8 status = task_file_status().release_value();
- if (status & ATA_SR_ERR) {
- return Error::from_errno(EINVAL);
- }
- if (!(status & ATA_SR_BSY) && (status & ATA_SR_DRQ)) {
- break;
- }
- microseconds_delay(1000);
- milliseconds_elapsed++;
- }
- if (milliseconds_elapsed > completion_timeout_in_milliseconds) {
- critical_dmesgln("ATAPort: device state unknown. Timeout exceeded.");
- return Error::from_errno(EINVAL);
- }
- }
- VERIFY_INTERRUPTS_ENABLED();
- if (direction == TransactionDirection::Read)
- TRY(read_pio_data_to_buffer(buffer, block_offset, words_count));
- else
- TRY(write_pio_data_from_buffer(buffer, block_offset, words_count));
- return {};
- }
- }
|